12/09 Phong Thủy

Khí – Nguồn năng lượng vũ trụ

Khí là nguồn sinh lực hiện hữu trong các loài động vật và cũng là nguồn năng lượng tinh tế, khó nhận biết, được các vật thể vô tri vô giác phát lộ ra ngoài. Khu vườn phản ánh ước muốn trường sinh của con người, theo quan niệm của người Hồng Kông nghĩa là duy trì được mãi tuổi thanh xuân, khác với quan niệm phương Tây là “sống lâu trăm tuổi”.

Mọi thành phần đặc trưng của khu vườn đều được đặt vào các phương vị thích hợp để nhắm đến mục đích này: đá và hồ nước tượng trưng cho sự vĩnh cửu, trường tồn và những cây cối sống lâu năm, còn đối với những thảo mộc lưu niên thì chỉ dùng những loại cây sống trong một năm hoặc hai năm. Với sự lựa chọn này chúng ta sẽ giúp cho khí, nguồn sinh lực của môi trường được mạnh mẽ và vững bền.

Đá

Đá là biểu tượng của núi, hình ảnh rất thường được nhìn thấy ở Hồng Kông. Có ba loại đá thường được các nhà thiết kế vườn kinh điển kết hợp đưa vào sử dụng trong một khu vườn rộng – loại đá thật lớn, đủ để bước đi trên đó; loại đá mỏng, thẳng đứng; và những loại đá có hình hoa văn hoặc hình thù kỳ lạ, phức tạp.

Mảng thiết kế đá này sẽ được xây dựng ở hướng bắc và hướng tây của khu vườn, ngoài việc tạo thành một bức vách che chắn, còn có tác dụng tạo ra sự tương phản với các hồ nước, được đặt ở hướng nam và hướng đông để thu giữ những nguồn năng lượng có ích mà người xưa tin là phát xuất từ hai hướng này.

Đá mang dáng vẻ bất động nhưng người Hồng Kông quan niệm rằng chúng là biểu tượng của sức mạnh và hàm xúc rất nhiều điều qua các đường nét hoa văn trên bề mặt (mạch đá) và qua hình thù của chúng. Những tảng đá nhỏ, gọi là đá mộng mơ, được đặt bên trong lưng ghế hoặc treo trên tường trong các nhà ngồi hóng mát trong vườn. Được dùng làm đối tượng chiêm nghiệm, những khối đá này có thể dẫn dắt chúng ta, thông qua các kênh năng lượng trong các vết tích, các dấu hằn của chúng, tìm đến triết lý của Đạo với niềm mong mỏi được hòa làm một với vũ trụ.

Nước

Nước đem năng lượng đến cho khu vườn. Một hồ nước tĩnh lặng phản chiếu bầu trời luôn thay đổi trên cao và thu hút năng lượng từ vũ trụ, mặt trời, mặt trăng, các vì tinh tú cũng như bóng mây, là những gì không ngừng soi rọi, hiện diện trên mặt nước. Dòng nước lưu chuyển mang theo âm thanh và sự chuyển động khi tuôn đổ xuống những hòn đá cuội và tạo ra những khoanh nước xoáy nhỏ. Đài phun nước không là thành phần đặc trưng trong khu vườn Hồng Kông cổ, nhưng với kỹ thuật hiện đại, chúng ta có thể đưa năng lượng của nước đến cả những khoảng không nhỏ bé, chật hẹp.

Nước tượng trưng cho tài lộc và được tin rằng là nguồn thu nạp và điều dẫn khí rất tốt. Nước từ hướng đông chảy êm đềm vào một hồ nước trong lành thì rất rốt, nhất là khi dòng nước này lững lờ uốn khúc lúc ra xa và dần mất hút. Cá màu vàng và màu trắng bạc tượng trưng cho tiền bạc cho nên người Hồng Kông thường thả nuôi rất nhiều.

Cho dù hồ nưóc có hình dáng vuông vức nhưng khi trồng cây cối, hoa cỏ quanh hồ, chúng nên được sắp đặt thành hình vòng cung, tựa như hai cánh tay giang ra như muốn bao trùm, che chở cho hồ nước. Những kiểu bố trí cây trồng theo dạng đối xứng, cân đối không bao giờ nhìn thấy trong các khu vườn Hồng Kông lớn nhưng với các mảnh vườn nhỏ, hình thức sắp xếp này được chấp nhận.

Đường và các cây cầu đi dạo

Những con đường trong khu vườn Hồng Kông thường dẫn đi quanh co khắp mọi nơi. Trên những lối đi dạo lộ thiên hoặc có mái che. Chúng xuất phát từ hướng đông và rồi uốn lượn nhẹ nhàng để mang vào nguồn năng lượng tốt lành, đang tỏa lên và nếu bắt đầu từ hướng tây, chúng sẽ trở nên gấp khúc hơn để làm chậm nguồn năng lượng của phương vị này đang suy kiệt và rơi xuống.

Các cây cầu hình cánh cung bắc ngang các thủy lộ – tạo nên những vòng tròn hoàn hảo khi soi mình xuống măt nước – tượng trưng cho Trời. Những cây cầu khác có hình zic-zăc; nếu các đường gấp khúc là một số lẻ sẽ biểu thị tính Dương và giới thiệu cảnh vật mang tính Âm, dịu mát, hiền hòa của mặt nước tĩnh lặng và thảo mộc.

Nếu đường gấp khúc là một số chẵn sẽ biểu thị tính Âm, giới thiệu quang cảnh mang tính Dương của đá hoặc công trình xây dựng. Đền, chùa, miếu mạo thường cất ở hướng đông bắc và tây nam, đôi khi được đề cập dưới cái tên ‘Cửa vào của Ma Quỷ’, để nhốt giữ những điều xấu, xui xẻo, vì đây là những hướng gió lùa rất mạnh.

Cây cối và thảo mộc

Trong khu vườn Hồng Kông, việc trồng cây diễn ra rất thường xuyên để cây cối và thảo mộc luôn duy trì mối quan hệ năng lượng với môi trường của chúng. Chúng ta có thể lấy làm lạ khi màu sắc của thảo mộc lại không được xem trọng, chỉ ngoại lệ đối với những màu phản ánh sự thay đổi của mùa nhưng đó chỉ điều tình cờ phù hợp với mục đích chính của khu vườn Hồng Kông.

Nhà cửa và cách kiến trúc

Vì con người là một phần không thể thiếu trong khu vườn cho nên nhà cửa và mặt nền cao ráo là những thành phần đặc trưng quan trọng, khuyến khích người ta tìm đến nhau và theo đuổi những thú vui với nhau. Cầu, đường đi và những lối đi dạo có mái che là các phương tiện đưa dẫn con người đến những cảnh quan đẹp mắt và các vị trí tách biệt, đồng thời cũng là nơi giúp con người hít thở không khí trong lành và rèn luyện thân thể qua những bài thể dục nhẹ. Các bức vách và cửa ra vào có tác dụng tạo sự liên kết giữa thế giới bên trong nhà với thế giới bên ngoài.

Đồ đạc trong nhà và các vật dụng khác

Ghế ngồi và bình hoa cũng là những thành phần đặc trưng trong khu vườn Hồng Kông, nhưng điều được chú trọng nhất vẫn là đá và thảo mộc. Trong những khu vườn công cộng, những vật mang đến sự hứng khởi, như các con rồng khổng lồ, đầy màu sắc, đều xuất hiện vào các kỳ lễ hội. Ở công viên, những thảm hoa hoặc cây trồng có màu sắc tươi tắn, sinh động thường được trồng chung thành một thể thống nhất theo hình xoắn vặn, phản ánh tính dương của không gian chung, dụng ý để tương phản với không gian Âm của các khu vườn cá nhân.
Theo Nghệ thuật bài trí nhà cửa theo khoa học Phương đông.